افزایش نرخ محصولات ایران خودررو بیش از مصوبه شورای رقابت/ بازی آماری شورای رقابت و ایران خودرو
بازار و وبورس- ایران خودرو با انتشار گزارشی با اهمیت از افزایش قیمت محصولات خود خبر داد. در گزارشی که در سامانه ی کدال منتشر شده ایران خودرو تنها به افزایش 15 درصدی قیمت 206 تیپ 2 اشاره کرده است. اما بررسی پیوست این گزارش نشان می دهد افزایش نرخ محصولات ایران خودرو بیشتر از مصوبات شورای رقابت بوده است.
یکی از این پیوست های این گزارش، نامه ای است که از مصوبات شورای رقابت مبنی بر افزایش قیمت خودرو خبر می دهد. در این نامه تاکید شده است که افزایش قیمت مشمول خودرهایی که تا پایان سال 99 در قالب فروش ویژه ثبت نام شده اند نمی شود.
شورای رقابت پیش از این اعلام کرده بود که افزایش نرخ خودرو متناسب با نرخ تورم فصلی صورت می گیرد اما حالا به نظر می رسد این شورا به کشف تازه ای برای مدیریت نرخ خودرو رو دست یافته است. در این نامه آمده «بر اساس تورم بخشی یکساله اعلام شده توسط بانک مرکزی و با عنایت به اینکه شورای رقابت قبلا در دو مرحله برای سه ماهه اول و دوم سال 1399 تورم بخشی سه را در محاسبه ضرایب افزایش قیمت خودروهای مشمول دستور العمل قیمت گذاری لحاظ و ابلاغ کرده است، اثر مرکب تورم های اعمال شده سه ماهه اول و دوم سال 1399 را از تورم یکساله 1399 کسر و پس اط اعمال متغییر های کیفیت و بهره وری ، نهایتا ضریب افزایش شش ماهه دوم سال 1399 برای شرکت ایران خودرو به طور متوسط 8.2 درصد و برای شرکت سایپا به طور متوسط 8.9 درصد افزایش قیمت محاسبه شده است. که تا پایان شهریور 1400 اعمال و اجرا می شود.
نامه شورای رقابت در حالی نگارش شده که بررسی افزایش قیمت هایی که ایران خودرو اعلام کرده و قیمت بازار این محصولات نشان می دهد که اولا شورای رقابت نه توجهی به بهره وری و کیفیت خودروها داشته و نه میانگین اعلامی افزایش قیمت ها واقعی برآورد شده است.
در بخش دیگری از مصوبات از اعضای شورای رقابت از باز شدن دست خودرو سازها در انتخاب محصولات خود به منظور افزایش قیمت حکایت دارد. در بخشی از نامه مورد بررسی آمده است. خودرو سازان می توانند بر حسب وزن اهمیت و تیراژ هر خودرو، میزان افزایش قیمت هر خودرو را به نحوی اعمال کنند که میانگین وزنی ارقام و ضریب افزایش خودرو های مشمول ااز نرخ مصوب اعلامی برای خود ساز در بند (الف) (افزایش متوسط 8.2 درصدی) بیشتر نشود.
همانطور که در ادامه خواهید دید موارد ادعایی ایران خودرو و شورای رقابت مبنی بر افزایش میانگین قیمت 8.2 درصدی محصولات ایران خودرو دور از واقعیت است.
آنچه که مدیران ایران خودرو را به افزایش قیمت ها وا داشته میزان رانت توزیعی در محصولات است. رانت بالا به واسطه طرح های فروش بوده است. در لیستی که ایران خودرو از تفاوت قیمت محصولات خود منتشر کرده است نشان می دهد تمامی خودرو هایی که در یکسال اخیر در فروش ویژه این شرکت حضور داشته اند 15 درصد افزایش قیمت داشته اند. حال باید دید چگونه میانگین متوسط ایران خودرو 8.2 درصد برآورد شده است.
لیست افزایش قیمت ها
بر اساس لیستی که ایران خودرو در گزارش اخیر خود منتشر کرده است؛ پژو 405 دوگانه سوز 15 درصد، پژو 206 تیپ 2 15 درصد، پژو پارس بنزینی 15 درصد، پژو پارس دوگانه سوز و ال ایکس 15 درصد، سمند EF7 پایه گاز سوز و بنزینی 15 درصد، سمند ال ایکس 13 درصد، دنا با کروز کنترل و دنا پلاس 15 درصد، پژو 207 دستی 15 درصد، پژوه 207 اتوماتیک و اتوماتیک فرمان برقی 15 درصد افزایش قیمت داشته اند. همانطور که در این لیست مشاهده می شود، عمده محصولات پر فروش و تیراژ ایران خودرو بیش از 15 درصد افزایش قیمت داشته اند و محصولاتی که به مراتب کمتر تولید می شوند زیر 5 درصد افزایش قیمت داشته اند.
میانگین نرخ افزایش قیمت محصولات ایران خودرو بر اساس این جدول 10 درصد است. میانگین وزنی بر اساس میزان تیراژ خودرو ها نیز نکته ی مهم دیگری را آشکار می کند. به عنوان مثال پژو 206 تیپ 2 ، 16 درصد از کل فروش ایران خودرو را تشکیل می دهد. بر اساس گزارش مدیریتی 9 ماهه ایران خودرو، ایران خودرو در گروه پژوه 240830 دستگاه، گروه سمند 40439 دستگاه، گروه دننا 40484، گروه رانا 8576 دستگاه بیشترین میزان فروش را در این 9 ماهه بدست آورده است. اگرچه در هیچ یک از گزارش های ایران خودرو میزان تولید و فروش محصولات به تفکیک خودرو قید نشده و بر اساس گروه بندی های ارائه شده است اما طرح های فروش ایران خودرو در سال گذشته نشان می دهد که عمده فروش این شرکت متعلق به محصولاتی بوده است که 15 درصد افزایش قیمت داشته اند.