رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: داشتن 2 درصد از تولید ناخالص داخلی به عنوان بدهی خارجی، از نظر اقتصادی رقم معناداری نیست و در حد صفر است.

به گزارش بازار و بورس به نقل از فارس،محمدعلی دهقان دهنوی  عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی  در مورد این پرسش که آیا بدهی حدود 8.4 میلیارد دلاری خارجی ایران با توجه به ارزش تولید ناخالص داخلی کشور به عنوان یک دغدغه به شمار می‌رود یا خیر؟ اظهار داشت: در دنیا نسبت بدهی خارجی به GDP باید مورد توجه قرار گیرد و در مورد فلسفه بدهی خارجی وقتی یک کشور بدهکار است، گرچه در چشم افراد عادی این امر منفی قلمداد می‌شود اما از نظر برخی کارشناسان داشتن بدهی خارجی یک کشور به معنای این است که از نهادهای بین‌المللی مانند بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، بانک توسعه آسیایی یا سایر بانک‌های بزرگ و همچنین یا از کشورهای دیگر توانسته است برای انجام پروژه‌های خود و‌ام بگیرد و سرمایه‌گذاری کند.

* بدهی خارجی ایران رقمی نیست که برای کشور دغدغه ایجاد کند‌

وی ادامه داد: البته شاید بتوان این موضوع را یک نکته مثبت برای یک کشور به شمار آورد، به این معنا که آن کشور نزد نهادهای بین‌المللی یا کشورها اعتبار دارد یا جریان سرمایه از خارج به داخل کشور اتفاق افتاده است‌؛ گاهی این بدهی به شکل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و یا به صورت وام خارجی است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت:‌ مطالعات خارجی نشان می‌دهد برخی کشورها که بدهی خارجی داشتند و نتوانستند به موقع بپردازند، مانند فردی که از بانک وام گرفته و به موقع قسط ندهد اعتبارش مخدوش می‌شود، اما در مورد کشورها مسئله مهم نسبت میزان بدهی خارجی به ارزش تولید ناخالص داخلی است که در چه حدی می‌تواند این بدهی خطرناک باشد.

وی افزود: طبق آن مطالعه، وقتی این نسبت به بیش از 90 درصد برسد می‌تواند خطرناک باشد، اما در عین حال یک مطالعه دیگری انجام شده و افراد دیگری یافته‌های علمی داشته‌اند که حتی میزان 90 درصد هم زیر سؤال رفته و گفته‌اند کشورهایی وجود دارند که نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی بیش از 90 درصد است، اما آن کشور ناپایداری مالی هم پیدا نکرده است.

دهقان دهنوی‌ گفت: اگر ما نسبت 90 درصد را هم درنظر بگیریم، در کشور ما نسبت بدهی خارجی به تولید ناخالص داخلی کشور که براساس نرخ ارز بین 400 تا 500 میلیارد دلار در نوسان است، نسبت 8 به 400 میلیارد دلار حدود 2 درصد است که این 2 درصد بسیار پائین و در حد صفر است؛ یعنی رقم معنی‌داری نیست که برای کشور دغدغه ایجاد کند.

* 2 درصد از تولید ناخالص داخلی به عنوان بدهی خارجی‌ رقم بزرگی نیست

این استاد دانشگاه گفت:‌ ما چون در صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و حتی بانک توسعه اسلامی سهامدار هستیم می‌توانیم میزان بدهی خود را افزایش دهیم و اگر حجم بدهی خارجی ما  تا 350 میلیارد دلار هم برسد، باز هم از نظر علمی ناپایداری مالی برای کشور ما قلمداد نمی‌شود و اگر ما تحریم نباشیم و جریان مالی خارجی برای ما باز شود، ظرفیت مالی زیادی داریم که هم به صورت سرمایه‌گذاری خارجی مستقیمی و هم به صورت بدهی و وام خارجی می‌تواند افزایش یابد.

وی گفت: بخشی از سخنان مقام معظم رهبری که اشاره فرموده بودند بدهی خارجی ما در حد صفر است، واقعا همین‌گونه است، چون داشتن 2 درصد از تولید ناخالص داخلی به عنوان بدهی خارجی از نظر اقتصادی رقم معناداری نیست و در حد صفر است و اگر بتوانیم گشایشی در تحریم‌ها ایجاد کرد و جریان نقدینگی خارجی و سرمایه‌گذاری به کشور بیشتر شود، می‌توان پروژه‌های مختلف انجام داد و از محل عایدی پروژه‌ها، اقساط بدهی را پرداخت کرد.

این کارشناس اقتصادی در برابر این پرسش که در حال حاضر بدهی خارجی آمریکا 30 تریلیون دلار و تولید ناخالص آن کشور 20 تریلیون دلار است،‌ آیا نسبت 150 درصدی بدهی به تولید آن کشور مشکل ایجاد می‌کند، گفت: در اقتصاد آمریکا ظرفیت بدهی خارجی متفاوت است، چون اولا پول ملی آن کشور براساس دلار است که ارز مسلط در تجارت به شمار می‌رود، ثانیا بسیاری از کشورها نرخ ارز خود را به دلار میخکوب کرده‌اند و گردش مالی زیادی دارند و آن کشور به راحتی می‌تواند مقروض شود و هر چه دلار در دنیا در سیستم تجاری بیشتر گردش کند، در واقع ظرفیت بدهی خارجی آمریکا را افزایش می‌دهد.

* در بازار سرمایه باید عمق و حجم بازار بیشتر شود‌

وی این را هم گفت: مسئله کشور ما این است که در قسمت  بازار سرمایه باید عمق بازار و حجم بازار بیشتر شود، شفافیت در بازار افزایش یابد و سرمایه‌گذاران خارجی هم بتوانند در بازار سرمایه ما اوراق ارزی منتشر کنند و یا شرکت‌های بزرگ ما بتوانند در بازارهای مالی،‌ خارجی اوراق منتشر کنند و ظرفیت بازار سرمایه ما افزایش یابد. البته در حال حاضر حجم بدهی 8 میلیارد دلاری برای ما واقعاً دغدغه نیست و نمی‌توان از آن به عنوان یک مشکل یاد کرد.

* آمریکا نگران کنار گذاشتن دلار است

این کارشناس اقتصادی گفت:‌ در حال حاضر برخی از کشورها که اعلام می‌کنند تجارت خارجی خود را با ارزهای دیگر غیر از دلار انجام می‌دهند بلافاصله آمریکا با آنها مخالفت می‌کند یا به آنها هجمه وارد می‌‌کند. اگر تجارت نفت با غیر از دلار انجام شود و یا در بورس‌های کالایی دنیا معاملات با غیر دلار مبادله شود، میزان قدرت بدهی آمریکا کم می‌شود، اما در حال حاضر اتفاق خاصی در این زمینه روی نداده است و دلار همچنان در تجارت جهان به عنوان یک ارز مسلط به شمار می‌رود.

* بدهی خارجی ما در مقایسه با حجم تجارت کشور عدد ناچیزی است

دهقان دهنوی در مورد اینکه حجم تجارت خارجی ما طبق آمار بانک مرکزی حدود 100 میلیارد دلار است، آیا داشتن 8 میلیارد بدهی خارجی برای ما مسئله است؟ گفت: واقعاً میزان بدهی خارجی ما در مقایسه با حجم تجارت عدد ناچیزی است و نه تنها بالا نیست و بلکه حجم بدهی ما بسیار اندک است و از نظر اقتصادی ما باید بیشتر بدهکار شویم، یعنی بتوانیم منابع خارجی بیشتری جذب کنیم و پروژه‌های داخلی خود را انجام دهیم.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی همچنین در مورد اینکه آیا مشکلات انتقال ارز برای پرداخت اقساط وام خارجی برای ما مسئله است؟ بیان کرد: در طول سال‌های گذشته که با تحریم همراه بودیم، ما منابع خارجی داشتیم، اما گاهی در بازپرداخت اقساط مشکلاتی پیش می‌آمد که یا بدهی را امهال می‌کردیم یا به ترتیبات متفاوت و یا شکل‌های گوناگون آن را بازپرداخت می‌کردیم، ولی با این وجود داشتن 8 میلیارد دلار بدهی قابل توجهی نیست و البته معمولاً در مذاکرات شرایطی برای انتقال منابع برای بازپرداخت بدهی درنظر گرفته می‌شود. بخشی از این بدهی‌ها کوتاه‌مدت و مربوط به تجارت خارجی است که از کانال‌های خود بازپرداخت می‌شود و در موعد مقرر پرداخت می‌شود.