بازار و بورس- بعد از رشد خیره کننده شاخص های بورس و هجوم مردم به بازار، حالا بازار سرمایه به یکی از محورهای اساسی در رقابت های انتخاباتی تبدیل شده است. شاید بتوان مواضعی که کاندیدهای این رقابت عنوان کرده اند را به دو محور اساسی تقسیم کرد. محور اول دولت را مقصر وضع فعلی می داند و راهکارها را اساسا در شیوه ی تازه از مداخله می داند و دسته دوم بر رهایی بیتشر بازار از تصمیمات دولتی تاکید دارد.

محسن رضایی، صندوق بیمه

محسن رضایی  در اظهار نظری عجیب در پی تشکیل بیمه کردن معاملات در بازار سرمایه است. رفتاری که از اساس با مفهوم ریسک در بازارهای مالی در تضاد است.

رضایی با اشاره به ساماندهی بازار سرمایه در یک برنامه رادیویی گفت:   همان فروردین سال ۹۹ یادداشتی به دکتر روحانی از او خواستم ۶ توصیه را عمل کند وگرنه بورس به سرنوشت بسیار بدی کشیده می‌شود که گوش نکردند.وی افزود: در ارتباط با بورس کار مهمی انجام خواهم داد و صندوق جبران زیان مالباختگان را به وجود می آوریم چون اکثر مالباختگان خرداد و تیر ۱۳۹۹ وارد بورس شده اند. این افراد را شناسایی کرده‌ایم که زیر ۵۵ میلیون تومان سهام خریدند و سهم زیان آنها هم مشخص است و به آنها از طریق این صندوق به رسیدگی می‌کنیم.

رضایی تصریح کرد: اما کار مهم طرح ما این است با وصل کردن این واگن های بورس به لوکوموتیو تولید و سرمایه گذاری و هدایت سهام به سمت تولید، ارزش سهام را تا پایان سال حداقل به یک میلیون و ۵۰۰ هزار خواهیم رساند. بسیاری از آسیب‌دیدگان به دلیل اینکه ارزش سهام شان بالا می رود در اینجا سود می کنند.

وی با ناکافی دانستن این کار، اضافه کرد: در درازمدت اما سهامداران خرد نقشی در سازمان بورس ندارند کانونی از سهامداران خرد تشکیل می‌دهیم تا نماینده داشته باشند. موضوع دیگر ایجاد بیمه برای سهامداران است چون ریسک ورود به بورس بسیار زیاد است و این را ادامه می‌دهیم. رضایی محل تامین منابع جبران این صندوق را  موسسات حقوقی که ۷۰ هزار میلیارد تومان پول از صندوق خارج کرده اند، عنوان کرد و گفت: ما از طریق قانونی و حقوقی بخشی را از این طریق برمی گردانیم و بخشی هم خود دولت سرمایه‌گذاری می‌کند تا ارزش سهام بالا برود. اگرچه مطالبه محسن رضایی برای تشکیل کانون سهام داران حقیقی یک مطالبه قدیمی برای فعالان بازار بوده در مقابل اما تامین منابع صندوق بیمه از سهام داران حقوقی هیچ معنایی به جز ایجاد ترس برای سهام داران، مداخله در حاکمیت شرکت و مداخله در عملکرد حقوقی ها به عنوان شرکت ها ندارد.

یکی دیگر از اظهار نظرات کاندیدها که با واکنش های فراوانی همراه شد، اظهار نظر قاضی زاده هاشمی بود. او  مدعی شد  مشکل بورس را می توان سه روزه حل کرد. این اظهار نظر موجب واکنش منفی بسیار از فعالان بازار سرمایه شد. برخی بر این موضوع تاکید کردند که بسیاری از مشکلات بورس مسائلی بنیادی هستند و نمی توان آن را در کوتاه مدت حل کرد. برخی دیگر نیز این اظهار نظر را صرفا تبلیغاتی خواندند و معتقدند فراز و نشیب ها در بازار مالی باید به عنوان یک امر اساسی پذیرفته شود.

قاضی‌زاده هاشمی در این خصوص گفته بود:  سه روزه می‌شود مشکل حاد بازار سرمایه را حل کرد، به یک دستور حکومتی از رئیس جمهور نیاز دارد، من در مورد بورس شکایت کردم و بازخواست کردم. این مسیر را رها نمی‌کنم و امیدوارم در روز‌های ابتدایی دولت سلام مشکل بورس حل شود.کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری معضل بورس را قابل حل دانست و گفت: سه روزه می‌شود مشکل حاد بازار سرمایه را حل کرد، به یک دستور حکومتی از رئیس جمهور نیاز دارد.

او این اتفاق را منوط به دریافت  یک دستور حکومتی از رئیس جمهور دانست.  این در حالی است که فعالان بازار در حال حاظر بیش از هر چیز از مداخلات و نحوه ی این مداخلات در بازار نگران هستند.

این اظهار نظر قاضی زاده هاشمی با واکنش همتی نیز همراه بود. عبدالناصر همتی گفت : «مگر بورس مایکروفر است که سه روزه اصلاح شود»

قاضی زاده هاشمی نیز در پاسخ به همتی عملکرد فشل تیم اقتصاد دولت را دلیل اصلی وضع فعلی بورس خواند.  او در در توییتر نوشت: «‏آقای همتی پس از مدت‌ها سکوت در برابر زیان هزاران میلیاردی مردم، حل فوری سه روزه برخی مشکلات حاد بورس را زیر سوال می‌برد.
‏جناب همتی به خاطر عملکرد فشل تیم اقتصادی دولت، بورس به کوره ذوب سرمایه‌های مردم تبدیل شده؛ کوره سوزانی که هیزم آتش آن شما بودید.»

رئیسی، کسری بودجه دولت

ابراهیم رئیسی نیز مساله بورس را به عملکرد دولت مربوط دانست و برای حل آن به صندوق تثبیت و صندوق توسعه اشاره کرده است.

سید ابراهیم رییسی در پاسخ به این سوال که مردم که بخشی از طبقه ضعیف جامعه هستند دچار آسیب شدند گفت : باید بررسی شود چرا بورس باعث آسیب افراد شده و آگاهی بخشی به صورت متوازن انجام شود زیرا ما در آگاهی بخشی افراد دچار سو مدیریت هستیم
وی افزود : بورس نیاز به نظارت دارد و جایگاه نظارتی باید با دقت عمل میکرد تا سفته بازی اتفاق نیفتد و تعداد کمی اشخاص حقوقی مشکلاتی برای تامین منافع خود ایجاد کردند.وی ادامه داد : دولت نباید کسری بودجه خود را از بورس حل کند یا به این میزان از بورس برداشت کند
سید ابراهیم رییسی گفت : راهکار رفع مشکل عمق دادن به بورس است تا مثل استخری که عمیق است موج ها بی اثر شوند و مهمتر این است که سهامداران خرد باید اطمینان کنند
وی افزود : باید یک بیمه فعال برای سهامداران خرد ایجاد شده تا آنها اطمینان دهد که اگر دچار خسارت شدند آن خسارت جبران می شود می شود به طور مثال ۱۰ میلیون تومان را باید تضمین کرد.وی گفت : اگر صندوق تثبیت و صندوق توسعه کمک کنند میتوان جلوی ضرر سهامداران خرد از نوسانات را گرفت.

زاکانی، ترجیح بورس
زاکانی در ادامه در خصوص وضعیت نظام بانکی به بنگاهداری بانک‌ها اشاره کرد و گفت: بانک مطلوب ما این است که سودهای کم در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد و نظارت کند که این منابع سر جای خودش خرج شود؛ منابع ارائه این تسهیلات نیز از حمایت‌های دولتی و نیز منابع صندوق توسعه ملی که مخصوص این بخش است، تامین می‌شود.
وی در ادامه به وضعیت بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: ما بازار سرمایه را حتما به بانک ترجیح می‌دهیم و تلاش می‌کنیم در جهت اصلاح نظام بانکی و تقویت بازار سرمایه حرکت کنیم.

این نامزد انتخاباتی تصریح کرد: مقصر اصلی آسیب خوردن به مردم در جریان بورس، دولت بوده است که یک دعوت عمومی بدون آموزش و بدون دقت انجام داد و از طرفی برخی حقوقی‌هایی مقصر بوده اند که با خبرگی و در عین حال ناجوانمردی، مسیری را طی کردند که سرمایه‌های مردم آب شد.

زاکانی ادامه داد: در این جریان 23 درصد سرمایه جمع شده از مردم در بازار اولیه مصرف شد و 77 درصد آن به بازار ثانویه رفت.

وی درباره راه حل این معضل اظهار داشت: راه بازگشت این سرمایه این است که سیاست‌های پایدار دنبال شود و بازارگردانی غلط هم انجام ندهیم؛ البته اگر در این رابطه جرمی رخ داده باشد، دولت ما حتما آن را پیگیری و برخورد خواهد کرد.

همتی، رهایی از مداخله

 عبداناصر عمتی نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره برنامه های خود در بورس گفت : مطمئناً در دولت آینده بازار سرمایه جزو برنامه‌های اولویت‌دار خواهد بود. در مورد موانع و مشکلاتی که موجب رونق بورس شده است را برطرف کنیم. همتی ادامه داد: یکی از راه‌های آن، این است که دخالت های دستوری را قطع کنیم. بورس مانند بازار است و نباید کسی در آن دخالت ‌کند. در بازار سرمایه ما، همه اظهار نظر می کند، جلسه می‌گذارد و می‌گویند بگیرید.وی تصریح کرد: باید موانع رسیدن به رشد در بازار بورس را برطرف کنیم. این یعنی، ایجاد مکانیزم هایی که به تعادل کمک می‌کند نه اینکه دامنه نوسان را جابجا کنیم و آن را نامتقارن کنیم.نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: سیستمی که در گذشته و در بازار ارز داشتیم، اعتقاد بر این بود که نرخ اسمی ارز را ثابت نگه داریم. عملاً باعث می‌شود با ثابت نگه داشتن نرخ اسمی ارز، هر وقت شوک وارد اقتصاد ما شده است، منجر به افزایش قیمت ارز شود.

مهر علیزاده ، مداخله ممنوع

محسن مهر علیزاده در گفتگو با رادیو اقتصاد در رابطه با بورس ایران و تنش‌های یک سال گذشته در این بازار،گفت: بورس، بازار مورد نیازی است و می‌توان از این طریق نقدینگی جامعه را به سمت توسعه و تولید، هدایت کرد. اما نباید از بیرون در بورس دخالت کرد. بورس بازار است و باید به شکلی طبیعی رشد کند.
وی در مورد عوارض دخالت دولت در بورس، افزود: در بورس، رقابتی مشخص در جریان است و دولت با هر مداخله‌ای ضرر و زیان وحشتناکی به بورس می‌زند. دولت در فروردین ۹۹ مداخله‌ای ناروا در بورس کشور داشت. منظور از دولت، شرکت‌های بزرگ دولتی و سهامداران حقوقی هستند که ظلم بزرگی به مردم کردند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به ورشکستگی گسترده دهه گذشته بورس آمریکا، گفت: در شرایط ورشکستگی گسترده بورس آمریکا دولت نخست اوباما با تزریق پول وارد بورس شد تا از ورشکستگی جلوگیری کند. اینجا دولت وارد می‌شود تا ورشکسته کند.
وی در پایان بر لزوم فعالیت بورس کشور تاکید کرد و افزود: بورس بازار خوبی است و مردم باید بیایند و مشارکت کنند اما مدیریت بورس باید مستقل و کارشناسی باشد.